Sociale organisaties zijn empowered en trekken nu echt samen op

Structuur in informele organisatie 

Het programma Klaar voor de Toekomst van het Oranje Fonds was precies wat Voice of All Women nodig had, zegt directeur Tahmina Ashraf. ‘We groeien hard, met ieder jaar een dubbele omzet. Er kwam veel op ons af, ook qua wet- en regelgeving. We waren al bezig om meer structuur in onze informele organisatie aan te brengen.’  Het programma bood haar de kans om ‘even uit de waan van de dag te stappen’. 

Dat is waar zij en haar moeder, de oprichter van Voice of All Women (VOAW), vandaan komen. Jaren geleden gevlucht uit Afghanistan, in Rotterdam gesetteld en zo is VOAW als grassroots-organisatie ontstaan. Een organisatie die zich inzet voor vrouwenrechten en emancipatie. Ze bereiken met hun aanpak vrouwen in Rotterdam die door gemeenten vaak als ‘moeilijk bereikbaar’ worden bestempeld. 

Persoonlijke drijfveren 

‘Ik realiseerde me tijdens het programma dat ik wel gewend ben om mijn persoonlijke verhaal te delen, maar dat ons hele kernteam dat eigenlijk ook moet leren. We zijn met acht personen. Ik wil hiervoor komend jaar echt tijd vrijmaken.’ Veel medewerkers zijn zelf ervaringsdeskundig. ‘Belangrijk dat ook zij hun persoonlijke verhaal kunnen verbinden aan het verhaal van de organisatie en zich kwetsbaar op durven te stellen.’ 

Juist die persoonlijke drijfveren zijn belangrijk bij sociale organisaties, vindt Tahmina. ‘Dat heb ik ook geleerd van mijn moeder. Zij heeft altijd zoiets van: ik heb niets te verliezen, dus ik ga gewoon mijn mond opentrekken.’ 

Verstandhouding 

Tijdens het programma en in contact met de andere deelnemers realiseerde ze zich dat er een groot verschil zit tussen de oprichters en de mensen die later als leider of directeur begonnen zijn. ‘Ik worstelde destijds namelijk best wel met mijn bestuur. Er kwamen grote bedragen binnen en dat veranderde veel in de verstandhouding.’ Het was een lastige periode. ‘Achteraf begrijp ik hun perspectief wel. Onze penningmeester wilde natuurlijk graag alles op orde hebben. Juist omdat er meer geld mee gemoeid is.’ 

Worsteling 

Maar het was juist ook die worsteling die zorgde voor haar persoonlijke groei, ziet ze nu. ‘Ik heb het idee dat de groeicurve van onze organisatie en van mij persoonlijk ineens - whoop - omhoog is gegaan tijdens het traject. Ik heb echt geleerd en werd ook wel geconfronteerd met mijn eigen persoonlijkheid.’ 

Ze sprak veel met haar collega Denise Sarfo, die ook deelnam aan het programma. ‘Uiteindelijk ben ik in gesprek gegaan met onze penningmeester. We zijn gaan wandelen. Ik heb mijn hart gelucht en dat heeft enorm geholpen. We zijn heel eerlijk geweest naar elkaar. En we hebben gezegd: dit gaan we samen doen.’  

Governance

Gaandeweg het programma is ook besloten om onze sociale organisatie anders in te richten. Het bestuur wordt nu een Raad van Toezicht. ‘Ik heb aan de programmaleiders van Klaar voor de Toekomst ook specifiek vragen gesteld over governance, omdat ik daar zo mee zat. Toen ben ik gekoppeld aan een advocatenkantoor, dat keek vanuit een juridisch perspectief naar de inrichting van de organisatie. Dat heeft zeker geholpen.’ 

Foundersdilemma 

Ze weet inmiddels dat de ontwikkeling die ze heeft doorgemaakt het ‘foundersdilemma’ wordt genoemd. ‘Kies ik voor doorontwikkeling en groei? Dan moet ik ook nadenken over de continuïteit van de organisatie. Niemand kan garanderen dat ik de rest van mijn leven hier zit. Of wil ik juist dat alles bij hetzelfde blijft?’ 

Het was heel gezond om even met afstand naar de organisatie te kijken, zegt Tahmina. Ook haar zwangerschapsverlof bracht perspectief en rust. ‘Denise nam mijn rol over om de continuïteit te waarborgen, ook dat bracht veel inzichten. Zelf ben ik strategischer gaan kijken. Ik weet hoe belangrijk zichtbaarheid en impact zijn. Daarom groeien we ook zo sterk. We worden steeds vaker gevraagd voor van alles en nog wat.’ 

Team meenemen 

Ze heeft ook geleerd hoe belangrijk het is om het team mee te nemen in alle veranderingen. ‘Het kost tijd om alles goed te borgen en te vertalen naar onze manier van werken. Sociaal werk is mensenwerk. Wij werken hier met mensen die veel hebben meegemaakt. Mensen uit onze doelgroep, die soms niet zo goed Nederlands spreken, die soms analfabeet zijn.’ 

Maar VOAW heeft veel stappen gezet, ziet Tahmina. ‘Mijn stip op de horizon? Dat zijn er nogal wat, maar ik ga beginnen met het meerjarenplan, ik vind het belangrijk dat we meer programmatisch en visiegericht gaan werken. We hebben nu gelukkig ook een goede relatie met het VSBfonds en ze gaan ons ook meerjarenfinanciering geven. Ik voer nu heel andere gesprekken - met meer zelfvertrouwen - met fondsen dan voorheen.’ 

Vertrouwen en gelijkwaardigheid 

Ze benadrukt dat het voor sociale organisaties vaak heel lastig is om een eerlijk gesprek met fondsen te voeren. ‘We zijn nogal eens te bescheiden en proberen ons voortdurend te bewijzen. Maar van project naar project rennen, dat leidt niet tot een toekomstbestendige organisatie. Daar komt nog bij dat sociale organisaties met hele gedreven mensen werken die vaak hun eigen grenzen niet goed bewaken. We zijn allemaal oplossingsgerichte mensen, die meteen gaan doen.’ 

Ze heeft inmiddels geleerd dat sociale organisaties ook heel open en transparant richting fondsen kunnen zijn. ‘Eigenlijk heel simpel, hoe zaken ervoor staan en heel eerlijk uitleggen waar je naartoe wilt. Op die manier ontstaat vertrouwen en gelijkwaardigheid.’ 

Plek aan tafel 

Een bijzondere ontwikkeling vindt ze de contacten die tussen de deelnemers aan Klaar voor de Toekomst zijn ontstaan. ‘We zijn empowered en trekken nu echt samen op, willen een gezamenlijke stem laten horen. Ik vind dat echt het succes van Klaar voor de Toekomst dat we nu in deze positie zitten.’  Er is nog wel een hele weg te gaan, weet Tahmina. We zijn geen schattige organisaties, donorbaby’s. Nee, we vragen nu echt om die plek aan tafel.

In Rotterdam heeft ze zelf een bijeenkomst voor sociale organisaties georganiseerd, waar ook gemeente en fondsen zijn uitgenodigd. ‘Maar veel Rotterdamse organisaties zijn nog bezig met overleven, druk met de waan van de dag. We zitten natuurlijk ook in die afhankelijkheidspositie, concurreren om die pot geld. Hoe kunnen we dan de krachten bundelen? Dat is wel de grote vraag.’ 

Het gaat uiteindelijk om dat eerlijke gesprek durven te voeren, ziet ze. ‘Als sociale organisaties onderling, of richting overheid en fondsen. Ik heb me gerealiseerd: ik help niemand, wanneer ik mijn mond houd. Dat is een gemiste kans voor onze organisatie en voor de maatschappij.’ 

Over Voice of All Women

Stichting Voice of All Women (VOAW) is een grassrootsorganisatie die zich inzet voor de rechten van vrouwen en meisjes en streeft naar de versterking van de weerbaarheid, zelfstandigheid en zeggenschap van vrouwen en meisjes afkomstig uit gemarginaliseerde gemeenschappen. Met projecten op het gebied van o.a. schadelijke traditionele praktijken (STP), seksueel en gendergerelateerd geweld, huiselijk geweld, gendergelijkheid en feminisme tracht VOAW de positie van vrouwen en meisjes uit gemarginaliseerde en gesloten gemeenschappen te verbeteren.