Onderzoek: Hoe maak je je organisatie jongerenproof?

Geleerde lessen uit de praktijk

De deelnemende organisaties hebben volop geëxperimenteerd met nieuwe manieren om jongeren te betrekken. Wat werkte goed en welke valkuilen kwamen ze tegen? Alle bevindingen zijn gebundeld in een handige pdf met inspirerende praktijkvoorbeelden en tips:

Download hier de best practices van sociale organisaties (pdf)

Hieronder lees je de samenvatting met de belangrijkste lessen: concreet, praktisch en direct toepasbaar voor jouw organisatie.

1. Jongeren aan het roer

Jongeren willen niet alleen meedoen, maar ook écht invloed hebben. Laat jongeren zelf richting geven en benut hun creativiteit en kanalen:

• Social media door jongeren zelf (TikTok, Instagram).
• Jongeren ontwerpen flyers, podcasts en promo’s.
• Zichtbaarheid op vrijwilligersmarkten en festivals (o.a. met bierviltjes en zadelhoezen)
• "Swag" zoals hoodies of t-shirts werken aanstekelijk.
• Mond-tot-mond blijkt vaak het krachtigste wervingsmiddel.

“Jonge vrijwilligers spreken andere jongeren persoonlijk aan in de werving. Nieuwe jonge vrijwilligers raken hierdoor ook geïnteresseerd” - Gaveborg

2. De taal van jongeren

Als je jongeren wilt bereiken, moet je hun taal spreken. Dat betekent eenvoud, visuele prikkels en een persoonlijke toon. Dit deden initiatieven door:

• Vacatures te herschrijven door jongeren met simpele taal en emoji’s.
• Duidelijke verwachtingen en transparantie in communicatie.
• Laten zien dat het werk leuk is, persoonlijk band met vrijwilligers opbouwen en laagdrempelige kennismaking

“Altijd blijven meebewegen; er is niet één soort jongeren, niet één manier om te werven, niet één manier om de verbinding te leggen. Ieder mens is namelijk uniek.” - Cello

3. Samen bereik je meer

Jongeren bereik je niet in je eentje. Door samen te werken ontstaat er meer zichtbaarheid:

• Samenwerking met scholen (stages, werkstukken, projectopdrachten, scripties)
• Netwerkpartners versterken je bereik (ook in social media).
• Nieuwe samenwerkingsvormen ontstaan door kruisbestuiving met andere sociale initiatieven. 

“We hebben samen met het initiatief BuurtBuik gezocht naar nieuwe vrijwilligers. Toen er een aantal jonge vrijwilligers was aangesloten, hebben we hen gevraagd of zij nog vrienden of kennissen hadden die ook wilden helpen.” - De Nieuwe Jutter

4. MDT biedt kansen

De Maatschappelijke Diensttijd (MDT) is een laagdrempelige manier om jongeren kennis te laten maken met vrijwilligerswerk:

• Jongeren ontwikkelen talenten terwijl ze iets betekenen voor een ander.
• Biedt sociale organisaties toegang tot nieuwe doelgroepen.
• Vaak de ingang tot (langdurige) betrokkenheid van jongeren. 

“Als er eenmaal jongeren met ons hebben kennisgemaakt en hun ervaringen delen met anderen, blijken er meer jongeren te volgen.” - Steunpunt Midden Holland

5. Jongeren willen worden gehoord

Als jongeren tijd en energie investeren, willen ze ook actief betrokken worden bij de organisatie. Dat betekent ruimte voor inspraak, vertrouwen en eigenaarschap: 

• Denk aan Jongerenpanels en events, zoals een pop up store; 
• Persoonlijke aandacht en waardering zijn essentieel (bijeenkomsten, bedankjes, kaartjes) 
• Flexibele inzetmogelijkheden.en eigen verantwoordelijkheden.  

“De jongeren hebben eigenaarschap binnen de organisatie door hun commissies en het organiseren van hun eigen activiteiten.” - Stichting Kardoaid

6. Een nieuwe mindset

Het betrekken van jongeren vraagt soms een cultuurverandering in organisaties. Dat kan even schuren, maar levert vaak veel vernieuwing en groei op. 

• Erken dat jongeren én ouderen moeten wennen aan elkaar.
• Vrijwilligersbeleid moderniseren is vaak nodig.
• Aandacht voor de jongeren en wat zij belangrijk vinden

"Ons grootste succes? Binnen de organisatie is de mindset veranderd. Hierdoor ontstaat een domino-effect. Jongeren lopen binnen." - Maximina

7. Flexibel werken met jongeren

Jongeren combineren vrijwilligerswerk vaak met school, studie en werk. Alleen als organisaties flexibel zijn, lukt het om hen langdurig betrokken te houden.

• Houd rekening met wisselende beschikbaarheid.
• Pas activiteiten aan hun agenda’s aan.

"Flexibiliteit in activiteitenaanbod is essentieel om in te spelen op de veranderende interesses en beschikbaarheid van jongeren." - Stichting Dorpsplatform Elsloo 

8. Jong en oud versterken elkaar

Wanneer jongeren en ouderen samenwerken, ontstaat er meer begrip en plezier. De kracht van vernieuwing en ervaring komt samen.

• Jongeren brengen technologische vaardigheden en vernieuwing, ouderen wijsheid en ervaring.
• Gelijkwaardigheid is de sleutel tot verbinding
• Jongeren willen gezien worden en leren, ouderen waarderen de energie en frisse blik 

"Het is zo leuk om te zien dat iedereen gelijkwaardig is. Er ontstaan nieuwe ontmoetingen en zowel jong als oud genieten ervan.” – Gaveborg

Voor jongeren zelf

Ken jij jongeren (12–29 jaar) met een tof idee voor hun buurt of wijk? Met het impulsfonds Verschilmakers: Jong! kunnen zij financiële steun aanvragen. Jongeren die nog niet precies weten hoe ze iets willen betekenen, kunnen zich aanmelden voor inspiratiemails.