Vrijwilligers aantrekken: de reis van de vrijwilliger

Inhoudsopgave:

Vrijwilligers veranderen - en dat is logisch
Communitygevoel: werken aan betrokkenheid onder vrijwilligers
Zoek jij vrijwilligers of zoeken vrijwilligers jou?
Checklist drempels verlagen
Traditionele strategie
Flexibele vrijwilligers
Open wervingsstrategie
Handige tools en inspiratiebronnen

Vrijwilligers veranderen - en dat is logisch 

Hoe komt het dat vrijwilligers veranderen? Ten eerste zijn mensen op steeds meer verschillende manieren actief. Zeker, de trouwe, vaste vrijwilliger bestaat nog, maar een groeiende groep mensen wil vooral flexibel en op hun eigen tijd en voorwaarden aan de slag.

Bovendien besteden vrijwilligers gemiddeld minder tijd aan hun vrijwilligerswerk. Ook blijven ze korter bij dezelfde organisatie. En ze gaan sowieso minder snel via bestaande organisaties aan de slag. In dit digitale tijdperk is het enorm simpel om zelf een initiatief te organiseren of tijdelijk aan te sluiten bij een actie die door iemand anders is bedacht.

Niet alleen de vrijwilliger verandert: ook de manier waarop de overheid en de samenleving naar vrijwilligerswerk kijkt is in beweging. Steeds vaker komen allerlei maatschappelijke vraagstukken op de schouders van vrijwilligers en organisaties terecht. Dat maakt het vrijwilligerswerk zwaarder. Daardoor neemt de kans op afhaken toe.

Communitygevoel: werken aan betrokkenheid onder vrijwilligers

Het goede nieuws is dat er nog altijd meer dan genoeg vrijwillige energie in de samenleving zit. Maar in deze tijd moet je als initiatief meer moeite doen om die energie aan jouw doel te verbinden. Terwijl de vraag naar vrijwillige inzet toeneemt. 

Wat is dan de kern van de nieuwe benadering van vinden en behouden van vrijwilligers? Begin niet bij wat en wie je initiatief nodig heeft, maar bij de vraag wat mensen drijft om vrijwillig actief te willen worden en blijven. Bewustwording dus. Haak in op de reis die mensen als (startend) vrijwilliger doormaken. 

De eerste stap is het vermogen om aan te sluiten bij de interesses en betrokkenheid van mensen. Of dat nu al bestaande betrokkenheid is of iets waar je ze voor kunt interesseren. Het doel is om mensen bewust te maken van de maatschappelijke uitdaging of ambitie die jouw organisatie heeft en hoe jouw inspanningen hieraan bijdragen.

Dit gaat dus niet over werven, maar over het genereren van betrokkenheid. Want als mensen niet betrokken zijn, worden ze ook nooit vrijwilliger. Vrijwilligerswerk is betrokkenheid omgezet in actie. Betrekken kan op meerdere niveaus: bij een gezamenlijke drijfveer, bij jouw initiatief, bij de mensen waarmee en waarvoor je het doet, bij concrete activiteiten en bij wat betrokkenheid oplevert. 

Zoek jij vrijwilligers of zoeken vrijwilligers jou? 

Stap 2 is om betrokkenen in overweging te geven dat ze als vrijwilliger kunnen bijdragen. Wat daarbij helpt, is drempels verlagen. Daarvoor kun je onderstaande checklist gebruiken. Als je geen goed antwoord op een of meer vragen hebt, is er nog werk aan de winkel. Want hoe divers al die vrijwilligers ook zijn, de overgrote meerderheid wil graag duidelijkheid over de randvoorwaarden en mogelijkheden.  

Vanwege diezelfde grote variatie aan (potentiële) vrijwilligers helpt het om op verschillende manieren in gesprek te gaan. Dit zou je moderne wervingsstrategieën kunnen noemen. Er zijn er in essentie drie. Het idee is dat je ze allemaal tegelijk toepast.  

Checklist drempels verlagen

Zo maak je meedoen makkelijker: 

• Eenvoud/gemak: hoeveel moeite kost het om in actie te komen? Hoe dichtbij is het (fysiek en mentaal)?
• Toegankelijkheid: is duidelijk hoe en wanneer je als vrijwilliger in actie kunt komen? Moet je iets kunnen/leren? Hoe wordt met beperkingen omgegaan?
• Herkenbaarheid: sluit het werk aan bij de belevingswereld van degenen die je wil bereiken? Worden ze op de juiste plek en in de juiste vorm benaderd?
• Prioriteit: word je als potentiële vrijwilliger serieus genomen? Wordt er actie ondernomen?
• Tijd: hoeveel tijd kost in actie komen echt? Hoe flexibel kan het ingepast worden zodat het past bij beschikbaarheid?

Traditionele strategie

De traditionele strategie is interessant voor het type vrijwilliger dat op zoek is naar maximale duidelijkheid, zich wil aanmelden voor een helder omschreven functie of taak en op basis daarvan een goed omschreven ruil met jouw initiatief wil aangaan. Voor dit type vrijwilliger maak je dus vacatureteksten waarop ze kunnen reageren. Het voordeel is dat je gericht op zoek kunt gaan naar mensen die bepaalde kennis en vaardigheden inbrengen, die je bijvoorbeeld nodig hebt in je bestuur of in een project. Veel zorgorganisaties werven op deze manier.  

Een voorbeeld is Young Leaders Community. Dit is een organisatie voor en door jonge ambitieuze leiders. Zij zetten hun talent en passie in voor de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap. De organisatie werft vrijwilligers door duidelijke rollen en verantwoordelijkheden op papier te zetten. De functies spreken meer vrijwilligers aan dan de rollen die ze kunnen vervullen. Dat komt omdat het initiatief duidelijk communiceert wat de waardepropositie is en wat het een vrijwilliger oplevert. Vervolgens houden ze de vrijwilligers gemotiveerd en betrokken. De jongeren kunnen doorgroeien naar rollen die meer ervaring vereisen. Ze kunnen zich blijven ontwikkelen, bijvoorbeeld door projectleider te worden en een team aan te sturen. 

Flexibele vrijwilligers

De groeiende groep flexvrijwilligers voelt zich niet zo snel aangesproken door vaste functies en nauwgezette omschrijvingen. Voor deze groep is het interessant als er een waaier aan manieren is waarvoor ze zich af en toe, tijdelijk of gedurende een bepaalde periode kunnen inzetten. En als duidelijk is wat dat oplevert, voor henzelf én voor de doelgroep. Deze strategie is dus gestoeld op het laten zien van mogelijkheden en het geven van voorbeelden. Op basis daarvan ga je in gesprek en onderzoek je samen wat past voor de vrijwilliger én voor jouw initiatief. Want ook bij deze groep is het uitgangspunt dat ze willen en kunnen bijdragen aan jouw missie. Via platforms zoals www.nlvoorelkaar.nl komt veel van deze flexibele inzet voor. Maar ook De Nieuwe Gevers werkt op basis van flexibele inzet.   

Open wervingsstrategie

Bij de open wervingsstrategie is het uitgangspunt in gesprek gaan en kijken wat de vrijwilliger en het initiatief voor elkaar kunnen betekenen. Vaste en flexibele werkzaamheden kunnen als voorbeeld dienen, maar je bent vooral op zoek naar de talenten en mogelijkheden van de potentiële vrijwilliger. Je bedenkt samen manieren waarop die betekenisvol kunnen worden ingezet. Een mooi voorbeeld is ’s Heeren Loo. De zorgorganisatie werkt niet alleen meer met vaste vacatures, maar nodigt iedereen uit op gesprek te komen en te ontdekken of er vrijwillig óf betaald iets te doen is. 

Als je op deze manier aan de slag gaat, ben je zeker bezig met het zoeken van vrijwilligers. Maar je maakt het potentiële vrijwilligers vooral zo makkelijk mogelijk om zich aan jouw initiatief te verbinden.

Handige tools en inspiratiebronnen

Wil je meer weten over en aan de slag gaan met het vinden van nieuwe gezichten? Bekijk dan

• De Vrijwilligerswerk Academie van Vereniging NOV.
• Ben je specifiek geïnteresseerd in het vinden van jongeren? Op www.tijdvooractie.nl vind je inspiratie en toolkits.
• NLvoorelkaar heeft ook een handige toolkit ontwikkeld.
• En voor het werven van oudere vrijwilligers is binnen Samen Ouder Worden een e-book te downloaden.