Impactgericht werken: jouw impact in de praktijk
Impactgericht werken helpt je om bewuste keuzes te maken, doelgericht te werken en voortdurend te verbeteren, zelfs met beperkte middelen. Door te meten, leren en bij te sturen vergroot je je effect op zowel je doelgroep als hun omgeving.
Op deze pagina lees je wat impactgericht werken inhoudt, waarom het waardevol is én hoe je dit praktisch toepast in je eigen organisatie - aan de hand van tools, stappen en voorbeelden uit het Groeiboek van het Oranje Fonds.
Wat is impactgericht werken?
Impactgericht werken betekent dat je als organisatie continu bezig bent met het begrijpen, meten, verbeteren én onderbouwen van je maatschappelijke effect. Je maakt zichtbaar welke positieve verandering jouw werk oplevert, en gebruikt die inzichten om gerichter te sturen.
Of je nu een klein initiatief bent of een grotere sociale onderneming: impactgericht werken helpt je om verantwoorde keuzes te maken, scherp te blijven op je doelen en effectiever samen te werken.
Waarom impactgericht werken waardevol is
Impactgericht werken heeft voordelen voor zowel je organisatie als de maatschappij:
- Leren en bijsturen
Je krijgt inzicht in wat wel en niet werkt, en kunt je activiteiten beter afstemmen op je doelgroep en vergroot je je impact - Onderbouwen en communiceren
Je kunt aantonen wat je bereikt — waardevol voor samenwerkingspartners, financiers en beleidsmakers. - Motiveren en samenwerken
Werken aan gedeelde impactdoelen geeft richting en motivatie aan je team en betrokkenen.
Impactgericht werken biedt niet alleen aantoonbare voordelen voor de maatschappij en het milieu, maar ook voor de eigen ontwikkeling en het succes van een project of onderneming. Het is een krachtige aanpak die niet alleen leidt tot positieve verandering, maar ook tot groei, betrokkenheid en duurzaam succes.
Een impactstrategie opstellen in 4 stappen
Om impactgericht te werken, is het belangrijk om een heldere strategie op te stellen. Dit helpt je om je missie concreet te maken én om te bepalen hoe je daar komt. Gebruik hiervoor deze vier stappen:
1. Formuleer je impactclaim
Je impactclaim beschrijft in één zin welk maatschappelijk probleem je wilt aanpakken en welke verandering je nastreeft. Dit is het hogere doel van je organisatie — je ‘waarom’.
Een goede impactclaim is:
- Kort en inspirerend
- Gericht op de gewenste verandering
- Niet alleen een opsomming van activiteiten
Voorbeeld: “Samen maken we 100% slaafvrije chocolade de norm.” – Tony’s Chocolonely
2. Voer een context- en stakeholderanalyse uit
Om scherp te krijgen waar je het verschil kunt maken, analyseer je:
- De context: Wat zijn kansen en belemmeringen in je omgeving? Denk aan trends, wetten, technologische of sociale ontwikkelingen.
- De stakeholders: Wie zijn betrokken bij het probleem en jouw oplossing? Wat is hun invloed en belang? Denk aan de doelgroep, financiers, partners en beleidsmakers.
Gebruik hiervoor tools zoals een contextanalyse en stakeholdermatrix (beschikbaar in het Groeiboek).
3. Werk je Theory of Change uit
De Theory of Change (ToC) maakt inzichtelijk hoe jouw activiteiten bijdragen aan maatschappelijke verandering. Je brengt hierin logisch in kaart:
- Welke middelen en activiteiten je inzet (inputs & activiteiten)
- Wat je daarmee bereikt (outputs & effecten)
- Welke verandering je op lange termijn nastreeft (hogere effecten)
Je houdt hierbij rekening met aannames, contextfactoren en de betrokken stakeholders. Een goede ToC helpt je niet alleen sturen, maar ook helder communiceren over je impact.
4. Stel SMART impactdoelen op
Met je ToC als basis formuleer je je impactdoelen. Deze doelen maken concreet wat je wil bereiken, voor wie, en wanneer.
Gebruik de SMART-methode:
- Specifiek – wat wil je precies veranderen?
- Meetbaar – hoe weet je dat je vooruitgang boekt?
- Acceptabel – is het haalbaar voor de mensen die eraan werken?
- Realistisch – past het binnen je middelen en tijd?
- Tijdgebonden – wanneer wil je resultaat zien?
Voorbeeld: “Binnen 2 jaar willen we 200 mensen tijdelijk onderdak bieden via ons vrijwilligersnetwerk.”
Impact meten en verbeteren
Impactgericht werken stopt niet bij het opstellen van je plan. Het draait om een continue cyclus van meten, leren en verbeteren. Begin klein:
- Houd output bij (bijv. aantal bereikte deelnemers)
- Meet de belangrijkste directe en indirecte effecten
- Gebruik de resultaten om je aanpak aan te scherpen
Tools zoals een impactmeetplan of dashboard kunnen je helpen om inzichten te verzamelen en te delen met je team en stakeholders.
Inspiratie uit de praktijk
Veel organisaties laten zien hoe impactgericht werken verschil maakt:
- Dopper stelde impactdoelen op rond bewustwording, plasticreductie en toegang tot schoon drinkwater.
- Dance Connects meet jaarlijks hoe ouderen zich fysiek en mentaal ontwikkelen door dansactiviteiten.
- Young in Prison meet via interviews en vragenlijsten hoe jongeren groeien in veerkracht en verbondenheid.
In het Groeiboek vind je deze voorbeelden, handige formats en tools om je impactstrategie en verandertheorie effectief op te stellen. Of download de losse hoofdstukken hieronder.
Deel deze kennis met anderen
Dit vind je mogelijk ook interessant
Hele groeiboek lezen?
Het Oranje Fonds heeft het Groeiboek samengesteld, met tips uit de praktijk door en vóór sociale initiatieven. Meer dan 50 sociale organisaties zijn je al voorgegaan en hebben inmiddels deze groeifasen doorlopen. Met ondersteuning van het Groeiprogramma van het Oranje Fonds.