Hoe maak je een goed doordacht groeiplan?

Inhoudsopgave:

In het kort: de kern van een goed groeiplan
Waarom focus essentieel is voor groei
Wat is groeifocus precies?
De praktijk: hoe je focus aanbrengt in je groei
Het strategie-canvas: wie ben je en waar wil je heen?
Strategie in vergelijking met het Social Business Canvas Model 
Doelen stellen op 5 niveaus
Van strategie naar planning: fases en aanpassing
Samen scherpstellen: input vragen op je plannen
Een groeiplan dat leeft: evalueren en bijstellen

In het kort: de kern van een goed groeiplan

Een goed doordacht groeiplan begint met focus: waar wil je naartoe en wat is daarvoor nodig? De groeifocusmethode bestaat uit twee eenvoudige canvassen: één voor je strategie (wie ben je, wat wil je bereiken?) en één voor je planning (hoe kom je daar in twee jaar?). Je stelt doelen op vijf niveaus: markt, team, product/dienst, middelen en financiën. Zo maak je je groei concreet én behapbaar.

In dit blog nemen we je stapsgewijs mee in deze groeifocus-methode. Dit doen we onder meer door het delen van quotes van een aantal ondernemers die momenteel binnen het programma Ondernemen tegen Eenzaamheid deze methode hebben toegepast. Het laat zien waarom het zo belangrijk is je groeipotentieel in kaart te brengen en concrete vervolgstappen te verkennen.

Focus helpt de Culturele Apotheek uit de waan van de dag te komen

Waarom focus essentieel is voor groei

Als initiatiefnemer ben je vaak druk bezig met de waan van de dag of met de organisatie van zaken op de korte termijn. Daardoor kun je veel onrust en druk ervaren of het gevoel hebben achter de feiten aan te (blijven) lopen. Rationeel weten de meeste ondernemers wel hoe belangrijk het is, juist voor de duurzame ontwikkeling van je initiatief, om een gefocuste strategie neer te zetten. Maar hoe je dit in de praktijk en stapsgewijs doet, is makkelijker gezegd dan gedaan!

Laten we vooropstellen dat wij groei niet per se definiëren als alleen financiële groei of alsmaar verder opschalen in aantallen of bereik. Er kan bijvoorbeeld ook worden gekozen voor groei in de diepte, dus je huidige activiteiten verdiepen om daardoor meer impact te maken. Het is in ieder geval belangrijk om een visie te hebben waar je naartoe wil en hoe je daar vervolgens stapsgewijs komt. 

Adviseurs KplusV over de groeifocusmethode

Wat is groeifocus precies?

Het opstellen van een duidelijke en afgebakende groeifocus heeft meerdere doelen. Intern kan het helpen om focus te behouden en regelmatig te reflecteren of de werkzaamheden en activiteiten van je initiatief nog wel echt bijdragen aan het doel. Veel impactgedreven organisaties zien zoveel problemen in onze samenleving en willen zo graag helpen, dat ze soms hun eigen doel of focus uit het oog verliezen. Voor je het weet, ben je dan met een heel ander probleem of doelgroep aan de slag. Dat is natuurlijk mooi, maar kan ook de groei of ontwikkeling van je kernactiviteiten in de weg zitten. 

Groeifocus geeft Stichting Oud geleerd Jong Gedaan begrip, motivatie, rust en vertrouwen

Ook extern kan een afgebakende focus op groei helpen, bijvoorbeeld om duidelijk aan je belangrijkste stakeholders te kunnen communiceren wie je precies bent, waar je naartoe gaat en hoe je daar denkt te komen. Dit kan relevant zijn voor financiers, zoals fondsen en (lokale) overheden. Je kunt namelijk concreet onderbouwen waar je naartoe wil en welke ondersteuning je daarvoor precies van hen nodig hebt. Ook voor samenwerkingspartners als andere ondernemers of zorg- en welzijnsinstellingen kan het heel prettig zijn als je heel inzichtelijk kan maken waar jouw focus op ligt als initiatief. Daardoor is het makkelijker om een concrete samenwerking aan te gaan of het kan ertoe leiden dat je niet meer wordt gezien als concurrent of bedreiging. Ook kan het helpen in het nee zeggen tegen bepaalde kansen, die weliswaar mooi kunnen zijn, maar niet passen op dat moment binnen de strategie. Kortom, groeifocus laat een organisatie goed gefinancierd, slagkrachtig en stuurbaar de volgende (groei)fase van haar bestaan bereiken.

Groeipad helpt Mantelzorgelijk focus op groei en ontwikkeling initiatief te houden

De praktijk: hoe je focus aanbrengt in je groei

Hoe doe je dat dan precies in de praktijk, focus in je groei aanbrengen? Je wil namelijk voorkomen dat het vage gesprekken blijven over grote dromen of dat het meteen hele uitgewerkte, papieren beschrijvingen worden. KplusV heeft, op basis van jarenlange ervaring met het begeleiden van start- en scale-ups, twee canvassen ontwikkeld van elk één A4t’je die samen je groeifocus uiteenzetten.

Het eerste canvas is gericht op je strategie en bedrijfsprofiel: wie ben je, waar sta en ga je voor en waar wil je op de lange termijn naartoe? Het tweede canvas is een planning voor de komende twee jaar hoe je daar denkt te komen. Het is dus een concrete vertaalslag van je missie en visie naar het hier en nu.

Het strategie-canvas: wie ben je en waar wil je heen?

Je strategie is een samenvatting van je hele initiatief op één A4’tje. Het is de kern van je initiatief: het waarom en het hoe! Dit canvas kun je in principe de komende paar jaar aan de muur hangen zonder dat het wezenlijk verandert. Belangrijk ook is om dit zo SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden) mogelijk te maken. Wanneer je in algemene termen blijft hangen, geeft het onvoldoende houvast. 

Strategie in vergelijking met het Social Business Canvas Model 

Er zit veel overlap tussen het Strategie-canvas en het Social Business Canvas Model (SBCM). Dat is een canvas dat ook vaak wordt gebruikt om de missie en visie van een initiatief in kaart te brengen. Het grootste verschil: bij het strategiedocument wordt al een begin gemaakt met de concrete doelbepaling aan de hand van het groeifocus-doel. Dit geeft dus meer richting en focus waar je de komende tijd op gaat focussen.

Doelen stellen op 5 niveaus

Binnen deze methodiek geloven we in doelen stellen op de korte- of middellangetermijn. Meestal hanteren we een tijdsduur van twee jaar. Deze periode is overzichtelijk en tegelijkertijd uitdagend genoeg.  

Vervolgens stel je doelen op een 5-tal niveaus: 

• Markt & sales: wie is je doelgroep en hoe ga je die bereiken? 
• Team: met welk team ga je de activiteiten uitvoeren?
• Product of dienst: welke activiteiten of diensten bied je aan? 
• Operations: welke middelen (ruimtes/locaties/faciliteiten) heb je hiervoor nodig? 
• Financiën: hoe ziet het financiële plaatje (inkomsten én uitgaven) er dan uit? 

Deze niveaus hebben natuurlijk allemaal met elkaar te maken. Om bepaalde diensten te ontwikkelen, heb je een bepaald team nodig die dat gaat uitvoeren. Om ook mensen te bereiken, moet je naar buiten treden. Om dat te realiseren heb je bepaalde middelen en ook financiën nodig. Je kunt ze dus niet zo makkelijk uit elkaar trekken.

Hoe de groeifocusmethode de Culturele Apotheek veel inzicht geeft

Van strategie naar planning: fases en aanpassing

Zodra je een duidelijk beeld hebt waar je naartoe wil in een periode van twee jaar, kun je vervolgens de planning gaan invullen in perioden (fases 1 t/m 5) om dit te concretiseren. Het doel van de planning is niet zozeer ‘of’ je het doel kan behalen, maar juist een uitwerking hoe je dat doel gaat behalen. Ook hier geldt weer: kort en bondig op hoofdlijnen en aantallen. En liever iets minder ambitieuze maar wel realistische doelen, dan een ideaalbeeld dat vanaf het begin al eigenlijk niet werkbaar is. 

In de praktijk betekent dit ook dat de doelen nog regelmatig worden aangepast of aangescherpt, zodra de situatie verandert. Je kunt de planning dus zien als een levend document.  

Duidelijke focus geeft team Stichting OGJG rust en inzicht

Samen scherpstellen: input vragen op je plannen

Op een gegeven moment zijn je strategie- en planningsdocumenten af. Het is, zoals eerder ook aangegeven, belangrijk om gedurende dit proces input te vragen van betrokkenen. Organiseer bijvoorbeeld een sessie met je uitvoerende team of juist met het bestuur om open met elkaar over de strategie en de planning te sparren. Verschillende perspectieven kunnen andere zorgen of pijnpunten in je strategieplanning blootleggen. Ook kan het de blik van andere ondernemers helpen om het verder aan te scherpen. 

Oprichter Kletsmaatjes over de uitwisseling met collega-organisaties

Een groeiplan dat leeft: evalueren en bijstellen

Is de strategie af? Die kan je dus voor de komende jaren aan de muur hangen. Het planningsdocument is een levend document. Reflecteer daar dus regelmatig op, zowel met je team als met externe stakeholders. Het is een permanent toetsingsdocument om te checken of jullie in elke fase op de goede weg zitten. Zodra je weet dat bepaalde doelen niet meer haalbaar zijn, ga dan ook weer met je planning aan de slag en pas het aan als dat nodig is. Doe dit op het specifieke deelniveau (bijvoorbeeld team of product) en vergeet niet te kijken welke impact die verandering heeft op de andere vier niveaus. 

Zichtbaar planningsdocument werkt als praatstuk bij Thuisgekookt